Waħdek agħmel li trid, iżda man-nies imxi mal-kurrent.
Kategorija: l-ikel
Kollox sewwa sakemm il-ħobż ikun id-dar.
Sakemm għandek xogħol li qed iqallgħek x’tiekol, m’hemmx problema.
Kisra tal-art ħelwa u tal-baħar morra.
Ix-xogħol ta’ fuq il-baħar huwa ferm iżjed diffiċli mix-xogħol fuq l-art. Kisra tirreferi għal kisra ħobż.
Kieku l-forn jara ħotobtu, ma kienx jaħmi ħobżu.
Tidħaqx bid-difetti ta’ ħaddieħor għax id-difetti tiegħek huma ferm akbar.
Kelma mal-ħbieb xorrox fil-qlieb.
Ladarba tgħid kelma ma tistax tiblagħha lura. Qlieb huwa l-plural ta’ qaleb.
Jekk tagħmel il-kont, il-borma ma ssajjarx.
Ma tridx tagħti kas kemm tonfoq fl-ikel, għax jiswa ħafna flus.
Iż-żwieġ bħall-ħjar.
Ma tistax tkun taf minn qabel kemm se jirnexxi ż-żwieġ, bħal meta ma tkunx taf kemm hi tajba ħjara qabel taqsamha.
Iż-żwieġ dulliegħa.
Ma tistax tkun taf minn qabel kemm se jirnexxi ż-żwieġ, bħal meta ma tkunx taf kemm hi tajba dulliegħa qabel taqsamha.
Iż-żejt min jaħarqu u min jieklu.
Bħalma hawn min jaħraq (= jaħli) iż-żejt u min jużah (= jieklu), hawn min juża l-ħin tajjeb u hawn min jaħlih.
Iż-żaqq tieħu li tagħtiha.
Tonfoqx iżżejjed fl-ikel.
Iż-żaqq tal-bniedem hija ħela.
Tonfoqx iżżejjed fl-ikel.
Iż-żaqq ma fihiex ħġieġ.
Jekk trid ma tonfoqx ħafna flus l-ikel, ħadd mhu se jinduna.
Iż-żaqq bil-ħobż timtela.
Il-familja titmagħha bil-ħobż u l-ikel tajjeb, għalhekk jeħtieġ li tkun bil-għaqal u ma tberbaqx flusek.
Iż-żaqq aktar ma tagħtiha aktar trid.
Aktar ma tiekol, aktar jagħtik aptit li tkompli tiekol, għalhekk importanti l-moderazzjoni.
Ix-xebba li tiekol fit-triq ma ssibx tiżżewweġ.
Superstizzjoni: dari kienu jemmnu li xebba li tiekol fit-triq hija vulgari u b’hekk ħadd ma jkun irid jaf biha.
Itwal iż-żmien miz-zalzett.
Il-ħajja twila u tagħtik ċans tirmedja għall-iżbalji.
Imżaqq tajjeb isemmen.
L-ikel (= imżaqq) tajjeb iħaxxen.
Imċappas bid-demm u laħam ma jikolx.
Tagħmel ix-xogħol inti u ġieli tispiċċa ma tgawdi xejn minnu.
Il-wiċċ u t-tina ma jsirux bl-ilbies u ż-żina.
Il-ġisem jeħtieġ li jkun b’saħħtu permezz ta’ ikel tajjeb u sustanzjuż, mhux bl-ilbies u x-xinxilli. It-tina tirreferi għall-warrani.
Il-pastizz m’għandux jinkiser qabel ma tkun tlieta.
Superstizzjoni Maltija fejn kienu jemmnu li biex tiekol il-pastizzi trid tkun grupp ta’ tlieta.
Il-Milied iġib il-ħelu.
Fil-Milied ikollna diversi tipi ta’ ħelu, bħall-kejk tal-Milied, il-pudina, eċċ.
Il-maħbeż meta tmissu jaqbeż.
Qis li tlesti x-xogħol li għandek bħalissa qabel ma tibda xogħol ieħor. Maħbeż huwa forn tal-ħobż.
Il-ħobż tal-fqir iebes.
Min m’għandux flus jgħix ħajja ta’ tbatija.
Il-ħobż tih lil min jaf jieklu u x-xogħol lil min jaf jagħmlu.
Biex l-affarijiet isiru sew, agħti biċċa xogħol lil min għandu l-ħila jinqala’ għaliha.
Il-ħmira żejda tħassar l-għaġina.
Iż-żejjed ma jagħmilx ġid.
Il-ħarifa tbiddel l-arja u l-ħalib jitla’ fl-ajru.
Dari kien ikun hawn inqas ħalib fil-ħarifa u b’hekk il-prezz kien jogħla (= jitla’ fl-ajru).
Il-fula bnina tagħmel il-fatra tqila.
Il-ful huwa ikel li jxebbgħek u jżommok.
Il-ftira sħuna tajba.
Agħmel li għandek tagħmel mill-ewwel u taħlix żmien.
Il-frott la jkun misjur aqtgħu.
Agħmel xi ħaġa f’waqtha u tħallix iż-żmien jgħaddi.
Il-frawla saret u x-xebba ħmaret.
Il-ġmiel ta’ frawla li tkun saret jitqabbel mal-ġmiel ta’ tifla li tkun saret xebba.
Il-forn li jara ħotobtu ma jsajjarx ħobżu.
Tidħaqx bid-difetti ta’ ħaddieħor għax id-difetti tiegħek huma ferm akbar.
Il-borma ma ssirx mingħajr nar, lanqas l-art tagħti mingħajr bżar.
Jeħtieġ li l-ħamrija tiddemmel sew biex il-frott u l-ħaxix joħorġu sbieħ. Bżar tfisser demel.
Il-bniedem ma jgħixx bil-ħobż biss.
Il-bniedem għandu bżonn jitma’ mhux biss ġismu iżda anke ruħu biex ikun f’saħħtu.
Il-bigilla saret u l-wiċċ tal-għalqa ħdaret.
Dari l-bigilla kienet tibda tinbiegħ għall-ħabta ta’ Ottubru, u f’dan il-perjodu tkun bdiet sew is-sena tal-biedja.
Ħuta f’waqtha, u mhux fil-borma mlaqqta.
Il-ħut kulu eżatt kif issajru għax wara ma jibqax tajjeb.
Ħut ta’ bla rjus fis-suq iġib il-flus.
Fl-istaġun tal-lampuki (jiġifieri f’Settembru u Ottubru) il-ħut iż-żgħir ikun imfittex u jġib il-flus.
Ħu xi ħaġa fl-ewwel żjara li ġejt, biex ma jidħollix il-far.
Superstizzjoni: dari kienu jemmnu li meta tistieden lil xi ħadd għall-ewwel darba f’darek, jeħtieġ toffrilu l-ikel u dan għandu jaċċettah għax jekk le, jidħol spirtu ħażin f’għamla ta’ far fid-dar u jġib il-fell (risq ħażin).
Ħu l-inbid biex isir ħall u mhux il-ħall biex isir inbid.
Jekk tiżżewweġ lil xi ħadd b’karattru sabiħ, hemm ir-riskju li fil-futur ma jibqax sabiħ; jekk tiżżewweġ lil xi ħadd b’karattru ikrah, dan żgur qatt mhu ser isir sabiħ.
Ħobż u basal u strieħ xħin tasal.
Qabel kienu jieqfu minn biċċa xogħol meta jlestuha biss, u mhux qabel. Kienet ħajja diffiċli.
Ħobż tax-xgħir, għasel f’dar il-fqir.
Min m’għandux flus ikollu jikkuntenta bi ftit.
Ħobż il-fqir gerbubi u trid tiġri biex tilħqu.
Min ma jaqlax biżżejjed flus diffiċli jgħajjex il-familja. Gerbubi tfisser tond.
Ħawsla tajba, ġewnaħ miksur.
Hemm min jimrad, iżda xorta ma jaqtax l-aptit.
Ħa l-qamħ u ħalla l-ħliefa.
Żamm l-aħjar għalih u ħalla l-laqx lil ħaddieħor.
Għonq bla ras, tina bla toqba u tifla bla mistħija la fihom ħajr u lanqas ħotba.
Mara bla pudur ta’ min jaħrabha.
Għawdxi żokrati l-gremxul ħasbu kavati.
L-Għawdxin rgħiba ħafna. Kavati tfisser ftira.
Għarbiel irqiq trid għalih il-ħobż u d-dqiq.
Għax-xogħol li jirrikjedi ħafna ħin u logħob hemm bżonn tieħu paċenzja u tieħu ħsieb saħħtek.
Għall-fqir il-qamar musbieħ u l-basal tuffieħ.
Hemm min tant m’għandux biex li lanqas il-bażiku bħad-dawl (il-musbieħ) u l-ikel (it-tuffieħ) ma jaffordja.
Għalina l-Għid il-Kbir meta missierna jidboħ il-ħanżir.
Biż-żmien kollox jasal. Jidboħ tfisser joqtol.
Għalija kull imdawwar qagħaq.
Xorta għalija, mhix ser tagħmilli differenza.
Għal naqra melħ tħassarx il-borma.
Għal naqra, agħmel ix-xogħol sew.
Għajnejh ikbar minn żaqqu.
Il-gula tagħmel bih li jitfa’ fil-platt iżjed milli jiflaħ jiekol.
Għajjur f’iklu, għajjur f’xogħlu.
Biex taqla’ x’tiekol trid taħdem u tistinka.
Għaġin u torti u nbid bil-kwarti, u aħjar żaqqi minn żaqq marti.
Ċerti rġiel moħħhom biex jixxalaw u jiddevertu u lil marthom jinsewha.
Ġurdien xiħ ma jmissux il-ġobon.
L-esperjenza tal-ħajja tgħallmek tħaddem moħħok u tkun makakk.
Ġidra ta’ Jannar agħtiha ‘l-ħmar.
Il-ġidra tixrief f’Jannar u ma tkunx tajba għall-ikel.
Forn li biebu ma jingħalaqx, ħobżu ma jissajjarx.
Min hu ħalqu kbir jaqbad ipatpat mingħajr ma jaħseb fil-konsegwenzi.
Fl-aħħar tal-mazzita ssib il-qanċlita.
Wara li kollox ikun mar sew, fl-aħħar naqra jinqala’ l-inkwiet.
Fl-aħħar tal-mazzita ssib iż-żbiba.
Wara li kollox ikun mar sew, fl-aħħar naqra jinqala’ l-inkwiet.
Fejn hemm il-ftehim il-basal isir laħam.
Meta jintlaħaq ftehim l-impossibbli jsir possibbli.
Daqqa jmissek l-għadma u oħra l-laħma.
Fil-ħajja daqqa tiġik tajba u daqqa tiġik ħażina.
Dak li jidħol mill-gerżuma ‘l ġewwa kollu sewwa.
Bħalma l-bniedem jiekol biss ikel tajjeb, hekk ukoll jaf jagħżel it-tajjeb mill-ħażin.
Bil-ġmiel biss ma nimlewx żaqqna.
Fl-antik il-flus tad-dota kienu importanti ħafna fiż-żwieġ; is-sbuħija tal-mara ma kenitx biżżejjed.
Aħjar sbula minn għenba.
L-isbula tirreferi għall-ħobż u l-għenba tirreferi għall-inbid; l-ewwel ħu ħsieb l-essenzjali, imbagħad il-pjaċiri l-oħrajn.
B’mitt elf sena ħsieb ma tixtrix galletta.
L-inkwiet ma jwasslek imkien.
B’idek il-waħda agħġen u bl-oħra keċċi l-qattusa.
Meta tkun għaddej b’biċċa xogħol, ara li ma jkunx hemm min iħarbatlek kollox.
B’ħobża tagħmel mitt mil u b’mitt ħobża ma tagħmilx mil.
Meta kollox ikun miexi sew teħles malajr, iżda meta kollox jibda ġej bil-kontra, iddum ħafna iżjed.
B’Alla u ż-żaqq ma jidħaq ħadd.
Il-bniedem għandu bżonn lil Alla f’ħajtu, bħalma żaqqu għandha bżonn l-ikel biex jgħix.
Aktar tmut in-nies bix-xaba’ milli bil-ġuħ.
Iż-żejjed jagħmel ħsara daqs in-nieqes.
Aktar ma niekol, inqas nara.
Jekk tiekol l-ikel kollu li jkollok fil-platt ma tibqax tarah, bl-istess mod li jekk tonfoq ġidek kollu ma jifdallek xejn.
Aħjar tħallas lill-furnar milli lit-tabib.
Dejjem aħjar tonfoq flusek fl-ikel milli biex tmur għand it-tabib.
It-tfal bħall-flieles, inaqqru dejjem.
Tfal f’saħħithom jiftħu l-aptit u jieklu l-ħin kollu.
Aħjar kisra sewda d-dar milli għasel għand il-ġar.
Tajjeb li tkun kuntent b’li għandek minflok tiddependi fuq ħaddieħor jew tixtieq tiegħu.
Aħjar ħobż xott f’darek milli frisk għand ġarek.
Tajjeb li tkun kuntent b’li għandek minflok tiddependi fuq ħaddieħor jew tixtieq tiegħu.
Aħjar nagħmillek libsa nkella nitimgħek.
Lil min iħobb żaqqu tiffranka l-flus jekk tonfoqlu l-flus fil-ħwejjeġ milli fl-ikel.
F’San Martin jiftħu l-inbid u t-tin.
F’San Martin issib tixtri ħafna nbid u tin. San Martin jiġi fil-11 ta’ Novembru.
F’San Martin inkissru l-lewż, fil-Milied naqsmuh.
F’San Martin nieklu l-lewż, u fil-Milied naqsmuh mal-oħrajn bi mħabba. San Martin jiġi fil-11 ta’ Novembru.
Fil-Milied nieklu tliet darbiet.
Dari kienu jsumu lejliet il-Milied, u b’hekk l-għada kulħadd kien ipattilu bil-kbir.
F’San Martin inkissru l-lewż, fil-Milied naqsmuh.
F’San Martin nieklu l-lewż, u fil-Milied naqsmuh mal-oħrajn bi mħabba.
Fil-Milied il-lewż naqsmuh mal-bews.
F’San Martin nieklu l-lewż, u fil-Milied naqsmuh mal-oħrajn bi mħabba.
Mejju ħobża u sikkina għax kull ġid jagħtina.
F’Mejju jilħaq l-ewwel frott u nieħdu pjaċir bih.
Fellus ta’ Frar, brodu u fran.
L-għattuqa ta’ Frar tajba ħafna għall-ikel.