Ir-ragħaj u l-ħila aħjar mill-għalqa l-kbira.
Il-kapaċitajiet tagħna jiswew iżjed mill-affarijiet materjali kollha li għandna.
Ir-ragħa fil-ġbiż ma jsemminx.
Jekk fl-għalqa ma jkunx hemm ħaxix, il-bhejjem ma jkollhomx fejn jirgħaw u jismnu. Ġbiż tfisser għalqa li tkun diġà nħartet.
Ir-raba’ tax-xtut bħal-leħja tal-utut.
L-għelieqi ta' ħdejn il-baħar ftit li xejn ikunu għammiela. Utut tfisser bdabad.
Ir-raba’ rqiq jixba’ mill-ilma u jinxef fid-dawl tal-qamar.
Jeħtieġ li l-ħamrija jkollha fond biex iżżomm l-ilma li tagħtiha.
Ir-raba’ jrid il-ħames.
Tajjeb li jkollok l-għelieqi, iżjed trid lil min jaħdimhom ukoll.
In-nwar tal-bajtar jimla l-qolla bl-aħjar għasel.
L-għasel tan-naħal li jkun mar fuq il-fjuri tal-bajtar ikun tajjeb ħafna.
In-nies tal-art sriep tal-art.
Il-bdiewa, bħas-sriep, jitwieldu u jmutu fl-għalqa għax dik ħajjithom.
In-nemus fuq il-qamħ sinjal li dan ikun qed jisħon.
Meta tara n-nemus fuq il-qamħ tista' tibda taħsad għax tkun waslet is-sħana.
In-naspla saret u ċ-ċawla taret.
Meta ċ-ċawl ipassi, dan ifisser li jkun sar in-naspli wkoll.
Ilwi d-dielja meta għadha żarġuna.
Il-karattru jissawwar fit-tfulija, bħal meta fergħa żgħira (żarġuna) tad-dielja tkun għadha tista’ tiltewa.
Ilsien il-moħriet fih il-għasel għar-raba’.
Ir-raba' jieħu pjaċir bil-moħriet għax jinħadem sew.
Il-qoton ma jibżax mix-xemx il-qawwija, jibża’ miċ-ċpar u mit-tniddija.
Il-qoton ma jbatix fix-xemx qawwija, iżda l-umdità (= tniddija) tagħmillu ħażin.
Il-qiegħa għat-tidrija, bil-ħobż u ż-żir fejnek, biex kull fewġa tithennieha.
Dari d-dris kien xogħol sabiħ, li jagħtik pjaċir daqslikieku għaddiet żiffa riħ. Żir tfisser qolla, li hija ġarra tal-fuħħar.
Il-qamħa tnaqqiha darbtejn tagħmel qagħqa dawritejn.
Naqqi l-qamħ kif suppost u jagħtik prodott tajjeb ħafna. Dawritejn tfisser għal darbtejn.
Il-qamar, il-kewkba u n-newba, fuq ir-raba’ ma fihomx ħlief sewba.
Dari kienu jemmnu li l-qamar u l-kwiekeb għandhom effett tajjeb ir-raba'. Sewba tfisser ħsad tajjeb u n-newba tirreferi għan-newba tal-għelejjel (crop rotation).
Il-mogħża li tirgħa mhi qatt bil-ġuħ.
In-nies beżlin dejjem isibu x'jagħmlu u jħossuhom sodisfatti.
Il-Milied bil-kappell, l-Għid bil-mantar, in-nies tiekol tajjeb u l-bhejjem tixtarr aħjar.
Meta fil-Milied tagħmel is-sħana u fl-Għid tagħmel il-kesħa, għid li għall-biedja se tkun sena tajba.
Il-ksir fir-raba’ ħass id-dar.
Jeħtieġ li tiżra' ż-żerriegħa tal-ħass wara li tkun ħdimt il-ħamrija.
Il-kromb bla widek bħal widna bla widaħ.
Il-grass jagħtiha t-togħma tajba lill-kawlata. Widek huwa grass u widaħ huwa għasel tal-widnejn.
Il-kemmun mhux tiegħek sewwa qabel ma ddaħħlu ġewwa.
Sakemm il-frott u l-ħaxix għadhom fl-għalqa, għadhom fiċ-ċans li jitħassru u ma jkunux tiegħek.
Il-kampanja għall-ħdura u x-xatt għall-matmura.
Nippreferu l-prodott Malti u fejn ma nsibux, nirrikorru għall-prodotti impurtati. Matmura tfisser proviżjonijiet.
Il-ħrief imutu qabel in-nagħaġ.
Il-ħajja ġieli tkun kattiva, bħal meta t-tfal imutu qabel il-ġenituri.
Il-ħmar jinġabar meta ġej it-temp.
Il-ħmar jinduna li jkun ġej il-maltemp u jidħol jistkenn.
Il-ħdura u l-ward huma ż-żina tal-art.
Il-kampanja tkun sabiħa meta tkun miksija ħaxix aħdar u fjuri.
Il-ħarifa tbiddel l-arja u l-ħalib jitla’ fl-ajru.
Dari kien ikun hawn inqas ħalib fil-ħarifa u b'hekk il-prezz kien jogħla (= jitla' fl-ajru).
L-għana mill-għanem u l-għanem iġib il-għana, jgħid ir-raħħal.
Il-flus (= għana) jiġu mill-merħla (= għanem) u tkanta bil-ferħ (= is-sens l-ieħor ta' għana) bis-saħħa tal-merħla, skont ir-raħħala.
Il-gabillott duttur, mill-bħajra dejjem żgur.
Il-bidwi li jagħmel xogħlu sew dejjem ikollu prodott tajjeb. Bħajra tfisser bettieħ.
Il-fula bnina tagħmel il-fatra tqila.
Il-ful huwa ikel li jxebbgħek u jżommok.
Il-ful iżirgħu fit-tajn sa rkupptejk u onqxu fit-trab idur għal għajnejk.
Il-ful għandu jiżara' meta tkun ix-xita (= għalhekk fit-tajn) u għandu jiġi minqux meta l-art tkun niexfa (= itir it-trab).
Il-frott la jkun misjur aqtgħu.
Agħmel xi ħaġa f'waqtha u tħallix iż-żmien jgħaddi.
Il-fart la jismen oqtlu.
Meta annimal jismen biżżejjed oqtlu u taħlix iżjed flus fuqu, bl-istess mod li meta tlesti xi ħaġa tkomplix taħli ħin fuqha.
Il-borma ma ssirx mingħajr nar, lanqas l-art tagħti mingħajr bżar.
Jeħtieġ li l-ħamrija tiddemmel sew biex il-frott u l-ħaxix joħorġu sbieħ. Bżar tfisser demel.
Il-bidwi sormu jikwi.
Ix-xogħol tal-bdiewa huwa diffiċli immens, speċjalment fix-xmux.
Il-bidwi jew ir-ragħaj l-ewwel għana tad-dinja.
Xogħol il-bidwi u r-ragħaj huma fost l-ewwel xogħlijiet li bdew jeżistu għall-għajxien tal-bniedem.
Il-bhima tar-refgħa hija nofs il-merħla.
Il-merħla tmur tajjeb skont ir-razza u s-saħħa tal-bhima tar-refgħa (dik li tgħammar).
Il-bhima biex tiflaħ tiġri trid tkun qiegħda għall-mergħa u għall-moxt.
Biex tikkompeti fit-tiġrija tal-bhejjem trid tieħu ħsiebhom sew: titmagħhom u tomxtilhom.
Il-baqra tneħħi l-madmad minn għonqha għax ma tridx taħrat.
Ċerti nies ma tikkontrollahom b'xejn.
Il-baqra ma tbigħx tiben.
Ħadd ma jagħtik dak li għalih huwa importanti ħafna.
Il-baqra kollha tinbiegħ.
Kulħadd għandu l-preferenzi tiegħu.
Il-bajda tal-lum il-kbira.
Il-kwantità rebħet fuq il-kwalità.
Il-bajda li kellha l-widnejn kienu jerfgħuha tnejn.
Biċċa xogħol issir tajjeb imqar bi ftit għajnuna mingħand kulħadd.
Il-bagħal issemmnu jagħtik bis-sieq.
Tagħmel il-ġid ma' xi ħadd u minflok jibqa' jafhulek, jagħmillek il-ħsara.
Aktar rabbata minn ħassada.
Aktar hemm min qed iħares milli jaħdem. Rabbata kienu dawk li jorbtu l-qatet u l-ħassada kienu dawk li jaħsdu.
Iderri d-dqiq u jiġbor in-nuħħala.
Jagħti aktar kas ta’ xi ħaġa li mhix importanti u jinsa ħaġa oħra iżjed importanti. Iderri tfisser ixerred.
Id-dinja hekk magħmula, nofsha raba’ u nofsha ħbula.
Kull kultura għandha t-tradizzjonijiet u d-drawwiet tagħha.
Id-dielja tiltewa meta tkun żarġuna.
Il-karattru jissawwar fit-tfulija, bħal meta fergħa żgħira (żarġuna) tad-dielja tkun għadha tista' tiltewa.
Ħuta f’waqtha, u mhux fil-borma mlaqqta.
Il-ħut kulu eżatt kif issajru għax wara ma jibqax tajjeb.
Ħut ta’ bla rjus fis-suq iġib il-flus.
Fl-istaġun tal-lampuki (jiġifieri f'Settembru u Ottubru) il-ħut iż-żgħir ikun imfittex u jġib il-flus.
Ħrit bil-ħmar ma jagħtix sandar, ħrit bil-baqra jimla l-andar.
Meta l-bidwi jaħdem l-għalqa bil-baqra jaqla' iżjed flus milli meta jaħdimha bil-ħmar, għax il-baqra iżjed b'saħħitha.
Ħarġa middija sbula middija.
Il-qamħ jieħu pjaċir meta tagħmel in-nida. F'dan il-każ, ħarġa tfisser xkaffa u middija tfisser bin-nida.
Għaż-żrigħ bikri tikri; għall-imwaħħar ikollok tbaħħar.
Jekk tiżra' wisq tard fl-istaġun ikollok bżonn miraklu biex tieħu xi ħaġa. Imwaħħar tfisser tard. Tbaħħar jiġifieri tkeċċi l-ispirti l-ħżiena.
Għall-imwaħħar jeħtieġ tbaħħar.
Jekk tiżra' wisq tard fl-istaġun ikollok bżonn miraklu biex tieħu xi ħaġa. Imwaħħar tfisser tard. Tbaħħar jiġifieri tkeċċi l-ispirti l-ħżiena.
Għadu l-masri fil-biedja u nissieġ diġà tħajjar għalih.
Kien hemm żmien fejn id-domanda għall-qoton tant kienet kbira li n-nissieġ kien saħansitra jixtrih meta jkun għadu fl-għalqa. Il-masri huwa l-qoton.
Gendus rasu sewda żomm miegħu.
Ir-razza tal-gendus rasu sewda hija razza tajba.
Ġnien taż-żahar aħjar minn mifwaħ tal-ward.
Il-fjuri sbieħ, iżda s-siġar taċ-ċitru huma iżjed importanti. Mifwaħ huwa ġnien b'riħa tfuħ.
Ġabar in-nuħħala u xerred id-dqiq.
Ta aktar kas ta’ xi ħaġa li mhix importanti u nesa ħaġa oħra iżjed importanti.
Frott tajjeb, suq ħażin.
Aktar kemm jagħmel frott u jkun tajjeb, inqas iddaħħal flus tiegħu.
Fix-xagħra xejn ma jeħxien u kollox xagħar joħroġ.
Fir-raba' xagħri ma tista' tkabbar xejn.
Fis-sajd lil min għarusa u lil min għaġuża.
Is-sajjied daqqa xortih tajba u daqqa xortih ħażina. Għarusa tirreferi għal tfajla mentri għaġuża tirreferi għal mara xiħa.
Fir-raba’ ħamri iżra’ kmieni u mwaħħar fil-bajjad.
Iżra' l-ħamrija ħamra kmieni u iżra' l-ħamrija ġeblija tard.
Fi żmien il-ħaruf il-patata tibda tħuf.
Kulħadd jiekol iżjed patata mal-ħaruf fi żmien l-Għid.
Fenka mgħammra tagħtik għal fuq il-ġamra.
Il-fniek ikollhom boton żrameġ kbir u għalhekk ikollok x'tiekol.
Fenek fil-platt, mhux Għid għal nhar il-Ħadd.
Jekk għandek tagħmel xi ħaġa, agħmilha issa mhux wara. Dari l-fenek kienu jistennew biex isajruh fl-Għid u fil-festi biss.
Fejn tnibbet il-bagħla ma tifraħx żahra.
Min xi ħaġa ħażina qatt ma toħroġ oħra tajba. Il-bagħla hija rimja minn siġra taċ-ċitru li ma tagħmilx frott.
Fardgħalla għoli f’xogħlu.
Ir-raba' b'wiċċ wieħed biss fis-sena (= fardgħalla) ma ddaħħalx flus minnu.
Fart meżmieżi jew taqtgħu jew jaqtgħek.
Il-bhejjem tal-ifrat li ma jiklux ma jismnux, u ma ddaħħalx flus minnhom.
Fart li jiekol il-widna jagħmel il-laħam bil-wiżna.
Il-bhejjem tal-ifrat li jieklu l-widna (tip ta' ħaxixa selvaġġa) jagħmlu ħafna laħam għax malajr jismnu.
F’marqad il-mogħoż ma ssibx sbul.
Min ma tantx għandu biex jgħaddi m'intix se ssiblu lussu.
F’kollox issib il-karfa.
F'kull ħaġa ssib difett, xejn mhu perfett. Il-karfa tfisser il-frak tat-tiben.
F’għalqa waħda jikbru l-qamħ u s-sikrana.
Għal kull ħaġa tajba ssib waħda ħażina, u bil-kontra.
Dik il-ġezza ma tiġix minn dik il-mogħża.
Ħadd ma jagħmel xogħol bla ħlas.
Derra d-dqiq u ġabar in-nuħħala.
Ta aktar kas ta' xi ħaġa li mhix importanti u nesa ħaġa oħra iżjed importanti.
Dak li tiżra’ taħsad.
L-azzjonijiet tiegħek jiddeterminaw ir-riżultat.
Brunġiela fi żmienha, għas-suq qatt ma tkun wisq għammiela.
Aktar ma jkun hemm abbundanza ta' brunġiel fi żmienu, inqas ikun sabiħ u għalhekk ma jibqax jiswa daqstant.
B’li fiha u b’li timla jinbiegħ bil-bixkilla.
Il-patata dari kienu jixtruha bil-ħamrija u l-bixkilla b'kollox.
Bis-sagħtar u l-ħatar, u l-ħin kollu jitmatar.
Ir-ragħaj m'għandux xogħlu impenjattiv ħafna meta tqabbel ma' xogħlijiet oħra.
Biex trabbi l-flieles trid it-tlieles.
Biex trabbi t-tjur trid ħafna flus. Tlieles huma xkejjer kbar.
Biex taqbad il-ħut trid tqum kmieni.
Hemm bżonn tbakkar biex ittella' x-xogħol.
Baqra tidres fuq l-andar, ġid fuq ġid.
Il-baqra li tintuża għad-dris f'għalqa tagħmel ħafna ġid.
Bajda tas-sultan titħallas b’dundjan.
Akbar ma jkun l-obbligu li jkollok lejn xi ħadd, aktar se jkollok xi trodd lura.
Bajda ta’ serduq naqra naqra leħinha jsir maħnuq.
Meta l-bajd taħt il-qroqqa jibda jiżviluppa fi flieles, jibda jitlef il-kulur.
Aktar alka milli ħut.
Ħaġa jaf tkun ta' inqas sustanza milli ħsibt.
Aħjar sbula minn għenba.
L-isbula tirreferi għall-ħobż u l-għenba tirreferi għall-inbid; l-ewwel ħu ħsieb l-essenzjali, imbagħad il-pjaċiri l-oħrajn.
Aħjar ponn ta’ bettieħa tajba minn waħda kbira u ħażina.
Il-kwalità għandha dejjem tiġi qabel il-kwantità.
Aħjar żbiba minn għenba.
Aħjar tinvesti f'xi ħaġa dejjiema minn xi ħaġa li tiġi u tmur malajr.
Bajda bit-tebgħa ħamra tkun għaddiet mill-wied tan-namra.
Meta l-bajda jkollha tebgħa ħamra jkun ifisser li t-tiġieġa kellha x'taqsam mas-serduq.
Aktar ma jkun ikkultivat, aktar ikun abbandunat.
Bl-istess mod li d-dielja tikber aħjar fuq il-blat milli fir-raba' saqwi, aktar ma tagħti kas ta' persuna aktar dik il-persuna ma tagħtix kasek.
Aħjar kromba bagħlija minn mija saqwija.
Il-kaboċċa li tikber f'ħamrija bagħlija aħjar minn ħafna li jikbru f'ħamrija saqwija.