F’kull familja ssib il-problemi.
Kategorija: il-familja
Kull andar għandu l-karfa tiegħu.
Kull familja għandha xi membru li jwaqqgħalha wiċċha l-art. L-andar huwa l-qiegħa għad-dris u l-karfa tkun bla valur.
Kelli wieħed, kelli tnejn, bla tbatija ma ġibt xejn.
It-trobbija tat-tfal dejjem diffiċli, ikollok kemm ikollok.
Karta bil-ġmied iġġib il-ġlied.
It-testment (= karta bil-ġmied) dejjem joħloq ħafna problemi bejn il-werrieta.
Jekk l-omm tkun żimlija, il-bint tkun imdorrija.
L-omm tinfluwenza ħafna lil bintha bl-eżempju li tagħti. Żimlija tfisser li tipprostitwixxi ruħha.
Jekk it-tfal tagħtihom il-lala, jitilgħu fuq rasek.
It-tfal jagħmlu li jridu bik jekk ma żżommilhomx ir-riedni.
Jekk il-qamar tħuf, issaħħan il-ġuf.
Dari kienu jemmnu li jekk mara timxi fid-dawl tal-qamar issir iżjed fertili.
Iż-żgħir kulma jagħmel jintgħoġob.
L-iżgħar membru tal-familja dejjem jiggustawh u jfissduh.
Iż-żgħar ħobż u xuwa, il-kbar ħobż u duwa.
Meta jkollok it-tfal, ikollok isseffaq wiċċek mal-problemi tagħhom ħajtek kollha. Xuwa hija xi ħaġa pjaċevoli u duwa hija mediċina.
Iż-żaqq bil-ħobż timtela.
Il-familja titmagħha bil-ħobż u l-ikel tajjeb, għalhekk jeħtieġ li tkun bil-għaqal u ma tberbaqx flusek.
It-twissija tal-omm tibqa’ tinfirex bil-fomm.
Il-pariri tal-ġenituri jibqgħu jgħoddu bejn il-ġenerazzjonijiet, għax ħadd ma jixtiqilna ġid daqshom.
It-tifel jixbah lil missieru.
L-ulied dejjem joħorġu jixbhu lill-ġenituri tagħhom.
Is-subien jaħsbu fix-xwieni u l-bniet jaħsbu fil-ġejjieni.
Dari s-subien kienu jfittxu xogħol fuq il-baħar, mentri l-bniet kienu jaħsbu biex ikollhom familja.
Is-snin bħall-aħwa, ma jixxibhux.
M’hemmx sena bħall-oħra, il-ħajja dejjem toffrilna l-ġdid.
Is-slejjef jisiltu s-swejjef.
Fil-familji jaf jinħoloq ġlied kbir. Slejjef huwa l-plural ta’ silf, jiġifieri r-raġel t’oħt il-mara. Swejjef huwa l-plural ta’ sejf.
Is-sieqja tajba iżda l-bir miksur.
Il-ġenituri, speċjalment dawk stabene, jafdaw wisq flus f’idejn uliedhom u jonfquhom bl-addoċċ, bħal bir li ma jżommx ilma.
Issemmi kemm issemmi dejjem ismek ittenni.
It-tfal tagħtihom ismijiet differenti iżda kollha kunjomok jieħdu.
Is-sawt ħareġ mill-ġenna u min iduqu jithenna.
Dari s-swat kien jitqies metodu ta’ dixxiplina li jsaħħaħ il-karattru tat-tfal. Sawt huwa kastig.
Ir-rokon tad-dar ma jagħmlux għar.
Il-mara tad-dar m’għandhiex għalfejn tħossha inqas minn ħaddieħor, għaliex xorta xogħol tagħmel. Għar tfisser diżunur.
Inkella r-roqba, inkella l-ħobża.
Fil-passat ċerti xogħlijiet kienu riskjużi, bħal pereżempju xogħol il-baħħara, imma xorta kellu jsir biex taqla’ x’tiekol u tgħajjex lill-familja. Ir-roqba tfisser l-għonq.
Inbid ġewwa, irqad barra.
Meta tixrob u tisker, aħjar tiġi f’sensik qabel ma tmur lura d-dar.
In-nemla mara bieżla u n-naħla raġel għaqli.
Jekk il-mara tkun bieżla daqs nemla u r-raġel ikun għaqli daqs naħla, il-familja tkampa sew.
Imsejkna dik it-tajra li tfaqqas f’bejta ħażina.
Min jitwieled f’ambjent familjari ħażin ikollu xortih ħażina.
Il-qroqqa tiġborhom il-flieles.
L-omm responsabbli minn uliedha, bħall-qroqqa li tieħu ħsieb il-flieles.
Il-qurdien fi xfar għajnejn ommu jidher għażżiel.
Il-ġenituri dejjem jaraw lil uliedhom bħala aħjar u isbaħ minn ulied ħaddieħor.
Il-qmis eqreb miċ-ċeppun.
Għandek tgħin lil qrabatek qabel ma tgħin lill-barranin. Ċeppun tip ta’ sidrija, li tintlibes fuq il-qmis.
Il-qamar mimli imma le jsellimli.
Meta l-mara ma tarax demm mestruwali, dan huwa sinjal li rnexxielha tinqabad tqila. Il-qamar mimli jirreferi għall-fatt li jkun għadda xahar.
Il-qabla tgħajjat u l-muluda siekta.
Kollox ta’ taħt fuq, bħall-omm li qed tiled (= il-muluda) li minflok tgħajjat bl-uġigħ tibqa’ siekta u l-qabla (= il-majjistra) li minflok iżżomm il-kalma taqbad tgħajjat.
Il-musrana barranija fiż-żaqq tidħol milwija.
Ta’ ġewwa juruk iżjed rispett mill-barranin.
Il-muluda stabret u l-qabla ħterqet.
Kollox ta’ taħt fuq, bħall-omm li qed tiled (= il-muluda) li minflok tgħajjat bl-uġigħ tikkalma u l-qabla (= il-majjistra) li minflok iżżomm il-kalma taqbad tistressja (= ħterqet).
Il-logħob tal-idejn u t-teptip tal-għajnejn jinsabu f’ulied il-fsied u l-hejm.
Il-fsied ma jagħmilx ġid għall-iżvilupp tal-karattru tat-tfal.
Il-labra fiha l-ġabra.
Dari min kien jaf iħit kellu xorti, għax kien ilibbes il-familja mingħajr ma jonfoq ħafna flus.
Il-kokka lil uliedha tara l-isbaħ.
Il-ġenituri dejjem jaraw lil uliedhom bħala aħjar u isbaħ minn ulied ħaddieħor.
Il-karità l-ewwel id-dar.
Għandek l-ewwel turi mħabba u rispett lil tal-familja, qabel turihom lill-barranin.
Il-karba tal-ħlas iġġiblek in-ngħas.
L-uġigħ tal-ħlas tant huwa kbir, li l-karba tal-omm tħossha ġo qalbek.
Il-ħwejjeġ maħmuġin jinħaslu d-dar.
Il-ħażin li jiġri d-dar tmurx tgħidu lil ħaddieħor.
Il-ħbieb u l-qraba jidhru fil-waqt.
Il-ħbieb ta’ veru u l-qraba li jimpurtahom minnek issibhom meta jkollok bżonnhom.
Il-ħela u x-xorb ifaqqru d-dar.
Min jaħli u jonfoq il-flus fix-xorb ikun qiegħed ipoġġi l-familja f’qagħda skomda.
Il-ġewwieni jaħlik u l-barrani jisbik.
Il-barranin jeħdulek saħħtek imma tal-familja jeħduhielek ħafna iżjed għax tħossok obbligat. Jisbik tfisser iġibek skjav.
Il-fula bint il-miżwed u r-razza tiġbed.
L-ulied dejjem joħorġu jixbhu lill-ġenituri tagħhom, kemm mid-dehra kif ukoll mill-karattru.
Il-fsied iħassar l-ulied.
Il-fsied ma jagħmilx ġid għall-iżvilupp tal-karattru tat-tfal.
Il-faqar iġib l-ulied fil-għaqar.
Min hu fqir ikompli jiftaqar. Għaqar tfisser miżerja.
Il-familja dejjem trid.
Biex trabbi familja spejjeż kbar.
Il-bosk ħatbu jaħarqu.
Dawk l-aktar qrib tiegħek (qraba u ħbieb) jistgħu jagħmlulek l-iżjed ħsara.
Il-borma taqlibha għal fommha, il-bint tixbah lil ommha.
L-omm għandha influwenza kbira fuq il-iżvilupp tal-karattru ta’ bintha.
Il-beċċun qatt ma żaqq lil ommu.
Ir-rwol tal-ġenituri huwa li jieħdu ħsieb it-tfal.
Il-barrani jixwik u jieklok, ta’ ġewwa jixwik u ma jiklokx.
Tal-familja ma jaslux jagħmlulek il-ħsara li jaslu jagħmlulek il-barranin.
Il-barrani jaħlik imma l-ġewwieni jisbik.
Il-barranin jeħdulek saħħtek imma tal-familja jeħduhielek ħafna iżjed għax tħossok obbligat. Jisbik tfisser iġibek skjav.
Id-dar taħbi l-għawar.
Il-ħażin li jiġri d-dar tmurx tgħidu lil ħaddieħor. Għawar tfisser difetti.
Id-demm qatt ma jsir semm.
Minkejja li ma’ tal-familja mhux dejjem immorru tajjeb, xorta naqbżu għalihom ma’ ħaddieħor. Semm huwa velenu.
Ħwejjeġ maħmuġin taħsilhomx barra.
Il-ħażin li jiġri d-dar tmurx tgħidu lil ħaddieħor.
Ħobż il-fqir gerbubi u trid tiġri biex tilħqu.
Min ma jaqlax biżżejjed flus diffiċli jgħajjex il-familja. Gerbubi tfisser tond.
Ħadd ma jara isbaħ minn uliedu.
Il-ġenituri dejjem jaħsbu li wliedhom huma aħjar minn ta’ ħaddieħor.
Għaref f’raħlu mhux mismugħ, jitkellmu warajh biex imaqdruh.
Xi membri tal-familja ma jġibulekx rispett.
Għal ħafna subien lesti l-bsaten u t-tmien, għal ħafna bniet lesti ċ-ċraret u l-biċċiet.
Dari s-subien biss kellhom opportunità għal karriera, il-bniet kienu jagħmlu biss ix-xogħol tad-dar. Tmien huma kpiepel.
Ġaħan beda minn qrabatu.
L-ewwel tagħlim dwar x’inhu tajjeb u ħażin mid-dar tieħdu.
Fuq il-binnija tidden is-sriedeq; kull ma tagħmel turix lil uliedek.
L-affarijiet u l-kwistjonijiet ta’ bejn il-ġenituri m’għandhomx isiru jafu bihom it-tfal. Il-binnija hija bejta tat-tiġieġa.
Fost l-aħwa min bil-palju u min ikarkar ix-xatba.
L-aħwa kollha għandhom karattru differenti u kollha jsibu triq differenti.
Fil-ħarifa l-mara timla l-qaleb bil-ġbejna u tħawwad il-brejma bin-nejna.
Il-mara tad-dar għandha ħafna xogħol kemm fid-dar kif ukoll fit-trobbija tat-tfal. Il-brejma tirreferi għal skutella u n-nejna hija kelma tat-tfal għal ikel.
Fiċ-ċokon ajma rasi u fil-kobor ajma qalbi.
It-tfal iweġġgħulek rasek meta jkunu żgħar u jweġġgħulek qalbek meta jkunu kbar.
Fejn jieklu erbgħa jieklu ħamsa.
Meta tkun familja kbira, l-ikel ikun ħafna u jista’ jiekol anke wieħed ieħor.
Dar ta’ ksir il-għonq tħarisx lejha.
Tiżżewwiġx lil min għandu l-inkwiet fil-familja.
Dar bla raġel niexfa bħat-taġen.
Dar mingħajr ir-raġel mhix kompluta.
Dar bla mara ma fihiex x’tara.
Il-mara żżomm id-dar fuq saqajha.
Borom żgħar għandhom widnejn kbar.
Dak kollu li t-tfal jisimgħu jmorru jgħiduh.
Bin it-tifla tilqgħu f’ħiġrek u bin it-tifel tagħtih b’riġlek.
Xi nanniet juru preferenzi bejn in-neputijiet.
Bil-ġmiel biss ma nimlewx żaqqna.
Fl-antik il-flus tad-dota kienu importanti ħafna fiż-żwieġ; is-sbuħija tal-mara ma kenitx biżżejjed.
Biex l-imdanna toqgħod mal-kenna d-dar trid tkun ġenna.
Il-kunjata (l-imdanna) u l-kenna (mart binha) ma jinħamlux.
Bħal min tisilfu, min iżżiegħel bih titilfu.
Meta żżiegħel wisq bit-tfal titlifhom, bħal meta tislef oġġett.
Bejta li tgħajjex fiha dellilha u sewwiha.
Dejjem għandek tieħu ħsieb darek.
Barrani jgħallik, ġewwieni jixwik.
Aktar faċli taħfer lil xi ħadd tal-familja minn xi ħadd barrani.