Il-mara tad-dar m’għandhiex għalfejn tħossha inqas minn ħaddieħor, għaliex xorta xogħol tagħmel. Għar tfisser diżunur.
Kategorija: id-dar
Inbid ġewwa, irqad barra.
Meta tixrob u tisker, aħjar tiġi f’sensik qabel ma tmur lura d-dar.
In-nemla mara bieżla u n-naħla raġel għaqli.
Jekk il-mara tkun bieżla daqs nemla u r-raġel ikun għaqli daqs naħla, il-familja tkampa sew.
Imsejkna dik it-tajra li tfaqqas f’bejta ħażina.
Min jitwieled f’ambjent familjari ħażin ikollu xortih ħażina.
Il-qgħad id-dar ma fihx għar.
Mara tad-dar m’għandhiex għalfejn tistħi għax li tagħmel xorta xogħol. Għar tfisser mistħija jew għajb.
Il-musrana barranija fiż-żaqq tidħol milwija.
Ta’ ġewwa juruk iżjed rispett mill-barranin.
Il-labra fiha l-ġabra.
Dari min kien jaf iħit kellu xorti, għax kien ilibbes il-familja mingħajr ma jonfoq ħafna flus.
Il-kokka lil uliedha tara l-isbaħ.
Il-ġenituri dejjem jaraw lil uliedhom bħala aħjar u isbaħ minn ulied ħaddieħor.
Il-karità l-ewwel id-dar.
Għandek l-ewwel turi mħabba u rispett lil tal-familja, qabel turihom lill-barranin.
Il-ħwejjeġ maħmuġin jinħaslu d-dar.
Il-ħażin li jiġri d-dar tmurx tgħidu lil ħaddieħor.
Il-ħela u x-xorb ifaqqru d-dar.
Min jaħli u jonfoq il-flus fix-xorb ikun qiegħed ipoġġi l-familja f’qagħda skomda.
Il-ħajja tal-bnejta bħal mindil fil-bejta.
Dari t-tfajliet kienu ddestinati li jbatu bix-xogħol tad-dar. Bnejta tfisser tfajla u mindil tfisser sarvetta.
Il-ġewwieni jaħlik u l-barrani jisbik.
Il-barranin jeħdulek saħħtek imma tal-familja jeħduhielek ħafna iżjed għax tħossok obbligat. Jisbik tfisser iġibek skjav.
Il-bint għandha tiskot, toqgħod fir-rokon, tilbes il-għoqod u tiekol il-loqom.
Dari n-nisa kienu ddestinati għax-xogħol tad-dar u għal ħajja li ftit li xejn kienet ta’ sodisfazzjon.
Il-barrani jixwik u jieklok, ta’ ġewwa jixwik u ma jiklokx.
Tal-familja ma jaslux jagħmlulek il-ħsara li jaslu jagħmlulek il-barranin.
Il-barrani jaħlik imma l-ġewwieni jisbik.
Il-barranin jeħdulek saħħtek imma tal-familja jeħduhielek ħafna iżjed għax tħossok obbligat. Jisbik tfisser iġibek skjav.
Iftaħ biebek u ftaħar jew agħlqu u nsatar.
Jekk se tiftaħar ara li jkollok biex, għax taqa’ għaċ-ċajt.
Ifrex soddtok u orqom darek, għax jiġi jżurek min qatt ma żarek.
Tajjeb li dejjem ikollok l-indafa fid-dar, forsi jiġi xi ħadd mhux mistenni li jkollok tilqgħu.
Id-dar żgħira u l-qalb kbira.
Min m’għandux ħafna flus ikun umli u jkollu qalbu tajba.
Id-dar taħbi l-għawar.
Il-ħażin li jiġri d-dar tmurx tgħidu lil ħaddieħor. Għawar tfisser difetti.
Id-dar il-kbira aħjar mill-għalqa kbira.
Il-valur ta’ dar ogħla mill-valur ta’ għalqa.
Id-dar bħall-knisja, dejjem jonqosha.
Biex jinżammu fi stat tajjeb, id-djar u l-knejjes jeħtieġu ħafna flus.
Ħwejjeġ maħmuġin taħsilhomx barra.
Il-ħażin li jiġri d-dar tmurx tgħidu lil ħaddieħor.
Ħu xi ħaġa fl-ewwel żjara li ġejt, biex ma jidħollix il-far.
Superstizzjoni: dari kienu jemmnu li meta tistieden lil xi ħadd għall-ewwel darba f’darek, jeħtieġ toffrilu l-ikel u dan għandu jaċċettah għax jekk le, jidħol spirtu ħażin f’għamla ta’ far fid-dar u jġib il-fell (risq ħażin).
Ħaġa li ma tixraqx tagħmilhiex u kelma li tisma’ d-dar la ttennihiex.
Ġib ruħek tajjeb u qis kliemek, tikxifx dak li jingħad id-dar.
Ħadd ma joqgħod ma’ ħadd.
Kulħadd daru jfittex.
Ħadd ma jara isbaħ minn uliedu.
Il-ġenituri dejjem jaħsbu li wliedhom huma aħjar minn ta’ ħaddieħor.
Għal ħafna subien lesti l-bsaten u t-tmien, għal ħafna bniet lesti ċ-ċraret u l-biċċiet.
Dari s-subien biss kellhom opportunità għal karriera, il-bniet kienu jagħmlu biss ix-xogħol tad-dar. Tmien huma kpiepel.
Ġaħan beda minn qrabatu.
L-ewwel tagħlim dwar x’inhu tajjeb u ħażin mid-dar tieħdu.
Fuq il-binnija jidden is-serduq.
Il-kumdità u s-serħan ta’ darek ma ssibhom imkien iżjed. Il-binnija hija bejta tat-tiġieġa.
Fortuna fit-treġija tad-dar, l-aħjar fortuna.
Min isib lil xi ħadd li kapaċi jmexxi d-dar, ikun xortih tajba ħafna.
Fil-ħarifa l-mara timla l-qaleb bil-ġbejna u tħawwad il-brejma bin-nejna.
Il-mara tad-dar għandha ħafna xogħol kemm fid-dar kif ukoll fit-trobbija tat-tfal. Il-brejma tirreferi għal skutella u n-nejna hija kelma tat-tfal għal ikel.
Id-dar kollox jixtamba, sal-irmied tal-kenur.
M’għandekx tarmi bl-addoċċ għax forsi tiġi bżonnu fil-futur. Jixtamba tfisser li huwa bżonjuż.
Ferħan jew għajjien, tmur id-dar biex tħossok hieni.
L-ebda post mhu sabiħ daqs il-ġabra ta’ darek.
F’daru kulħadd sultan.
F’darek għandek id-dritt tkun komdu bla ndħil.
F’daru kulħadd jagħmel li jrid.
F’darek għandek id-dritt tkun komdu bla ndħil.
F’dar in-nies la tiftaħ bieb u la taqra ktieb.
F’dar ħaddieħor ma tistax taqbad u tagħmel li trid.
F’dar il-għażżien kollox jibki.
Min hu għażżien ikollu l-ħmieġ u d-diżorganizzazzjoni f’daru.
Dari dari u darek darek; mieli mieli u mielek mielek.
Kulħadd jieħu ħsieb dak li hu tiegħu u għandu jagħmel l-istess b’ta’ ħaddieħor.
Dar żgħira, qalb kbira.
Kemm hi kbira qalbek iżjed importanti minn hi kbira darek.
Dar ta’ ksir il-għonq tħarisx lejha.
Tiżżewwiġx lil min għandu l-inkwiet fil-familja.
Dar il-għażżien tistgħalla l-brimba.
Min hu għażżien u ma jnaddafx ikollu l-ħmieġ fid-dar. Tistgħalla jiġifieri tgawdi.
Dar ħdejn il-baħar trid għaxra r-raħal.
Dar ħdejn il-baħar fiha iżda preġju minn dar li ma tkunx.
Dar ġdida ikriha lill-għadu tiegħek.
Trid ħafna flus biex timla dar ġdida.
Dar b’żewġ nisa maħmuġa.
Id-dar titmexxa minn mara waħda.
Dar bla raġel niexfa bħat-taġen.
Dar mingħajr ir-raġel mhix kompluta.
Dar bla mara ma fihiex x’tara.
Il-mara żżomm id-dar fuq saqajha.
Borom żgħar għandhom widnejn kbar.
Dak kollu li t-tfal jisimgħu jmorru jgħiduh.
Bħal min tisilfu, min iżżiegħel bih titilfu.
Meta żżiegħel wisq bit-tfal titlifhom, bħal meta tislef oġġett.
Bejta li tgħajjex fiha dellilha u sewwiha.
Dejjem għandek tieħu ħsieb darek.